در میان انواع مصالح ساختمانی آجر ها یکی از شناخته شده ترین متریال از گذشته تا به امروز می باشند. در واقع آجرها به‌ عنوان یکی از کاربردی ترین مصالح در معماری ایران شناخته می شوند و از آن ها در خلق شگفت انگیزترین ساختمان های تاریخ بهره گیری شده است. بر اساس تحقیقات به دست آمده دست کم ۵۰۰۰ سال است که این متریال ساخته شده از خاک رس، در ساخت و ساز به کار می‌رود و گویا اولین بار، از آن برای ساختن شهرهایی در بین‌النهرین و درهٔ سند در پاکستان بهره گیری شده است. آجرها با قدمت بسیار زیادی که دارند هنوز که هنوز است در صنعت ساخت و ساز مورد استفاده قرار می گیرند و همواره یکی از متریال های بسیار پرکاربرد می باشند. امروزه با توجه به پیشرقت تکنولوژی و تغییر در ساختمان ها، این متریال نیز دستخوش تغییر قرار گرفته و نمونه های بسیار متنوع و جدیدی از آن به بازار ارائه شده است. آجرهای نسوز، آجرهای دکوراتیو، آجرهای لفتون و ... از جمله آجرهایی هستند که چندین سال اخیر به بازار ساختمان سازی وارد شده اند. اما با وجود ورود این نمونه های جدید از آجر به بازار هنوز اجرهای قدیمی و سنتی نیز در ساخت و ساز مورد استفاده قرار می گیرند و فراموش نشده اند. یکی از نمونه آجرهای سنتی و قدیمی که همواره در صنعت ساخت و ساز مورد استفاده قرار می گیرد، آجر قزاقی می باشد. در واقع آجر قزاقی از کهن ترین آجرهای سنتی ایران می باشد که به صورت دستی تولید می شود. در ایران باستان استفاده از خشت های دست ساز برای ساختمان سازی مرسوم بوده است و از آجرهای قزاقی در اثار تاریخی مختلفی بهره گیری شده است. این نوع از آجر دارای رنگ های

• قرمز
• اخرایی
• زرد
• پوست پیازی
• سفید
• قهوه ای
• و گلبهی

می باشد و از نمونه های متنوعی همچون

• آجر قزاقز کف
• آجر قزاقی کامل
• آجر قزاقی آل
• آجر قزاقی طرح دار
• آجر قزاقی دور ستون
• و آجر قزاقی پلاک

برخوردار است. البته از گذشته تا کنون آجر قزاقی بیشتر با رنگ زرد شناسایی می شود.

تاریخچه آجر قزاقی و علت نامگذاری آن 

همانطور که در بالا اشاره نمودیم آجرهای قزاقی از جمله آجرهای قدیمی در ایران هستند که تاریخچه ان ها به ورود قزاق ها به ایران باز می گردد. نیروهای قزاقی در سال 1258 به درخواست ناصرالدین شاه قاجار در پی قراردادی بین ایران و روسیه تزاری به ایران وارد شدند و سرباز خانه های خود را با این نوع آجر می ساختند. به همین دلیل است که از آن سال تا به امروز این نوع آجرها را با نام آجرهای قزاقی می شناسند و همین موضوع علت نامگذاری آن ها می باشد. البته باید به این موضوع اشاره نمود که پیش از این ها و در دوران باستان، ایرانیان از آجرها و خشت های دست ساز در ساخت منازل و ساختمان های خود نیز بهره گیری می نمودند. تاریخچه این آجرها به دوره ساسانیان نیز بر می گردد که با توجه به شواهد عینی از آن ‌ها در بنا‌های عظیمی چون : طاق کسری ، پلهای دختر ، گنبد کاووس ، مسجد جامع اصفهان و یزد استفاده شده است.

ابعاد آجر نما قزاقی

امروزه آجرهای قزاقی در ابعاد و اندازه های مختلف در صنعت ساخت و ساز مورد استفاده قرار می گیرند. نمونه ای از آجر قزاقی بصورت توپر و به شكل مكعب مستعطيل توليد مي شود که  معمول ترين اندازه آن 5/5*20 و در ضخامت هاي 10 و 5/5 و 3/5 سانتيمتر و نوع ديگر آن آجر ختايي مربعي شكل در اندازه 20*20 با ضخامت 4/5 سانتيمتر تولید می گردد. این نوع آجر در سه سايز پلاك، نيمه و كامل نیز تولید می شود.

نحوه تولید آجر قزاقی

همانطور که گفتیم آجرهای قزاقی در ابتدا به روش سنتی و دستی تولید می شدند و ساخت آن ها به این شکل بوده است که ابتدا خاک رس سرند شده را با آب مخلوط می کردند و سپس با قالب های 20*20*5 گل را قالب می زدند و در مرحله آخر خشت ها را در مقابل آفتاب قرار می داند تا خشک شوند. با گذشت زمان و پیشرفت در ساخت و ساز به جای قرار دادن در افتاب این خشت ها را در کوره های آجر پزی قرار می دهند و خشت ها با حرارتی که می بینند در برابر عوامل محیطی بسیار مستحکم تر می شوند.

کاربری آجر قزاقی

آجرهای قزاقی از کاربری بسیار زیادی بهره مند هستند و در گذشته هنگامی که  امکان استفاده سنگ در ساختمانها نبوده از همین خشت ها در ساختمان استفاده می کردند. امروزه نیز این نوع آجرها همچنان مورد استفاده قرار می گیرند و کاربرد عمده آن ها در مرمت آثار باستانی می باشد. در واقع بناهای قدیمی و آثار باستانی با گذشت زمان فرسوده می شوند و نیازمند بازسازی می باشند. حال آجرهایی که برای بازسازی آنها استفاده می گردد باید دقیقا مانند آجرهای به کار برده شده در آن ها باشند و به دلیل رواج آجرهای قزاقی در گذشته اکثر بناها به این نوع آجر برای مرمت نیازمند هستند. علاوه بر این ها برای گسترش بناهای قدیمی نیز از آجرهای قزاقی استفاده می شود.در قدیم آجر قزاقی زرد رنگ و کف فرش بیشتر استفاده می شده است ولی هم اکنون از آجر قزاقی پلاک و آجر قزاقی دور ستون ، آجر قزاقی چهارگوش و غیره با رنگبندی متنوع استفاده می شود و همین تنوع باعث جلوه بی نظیر بنا می گردد. همچنین از این نوع آجرها در بازسازی بناهای قدیمی نیز بهره گیری می شود.

مزایای آجر قزاقی

از بالاترین مزایای آجرهای قزاقی می توان به استقامت بی نظیر آن ها در مقابل سرما ، گرما ، یخبندان و ... اشاره نمود. همچنین از دیگر ویژگی های مثبت اجرهای قزاقی می توان به عدم نیاز به تمیز کاری و شست و شو آن ها اشاره نمود. این آجرها عایق بسیار مناسبی در برابر سرما، گرما و صوت هستند و به همین دلیل است که اگر در تابستان به داخل بناهای ساخته شده از آجرهای قزاقی بروید احساس خنکی و در زمستان احساس گرمای مطلوبی پیدا می کنید. آجرهای قزاقی از لحاظ تولید نیز بسیار در دسترس می باشند و استفاده از آن ها مرقون به صرفه تر است. از این آجرها بدون رنگ آمیزی هم در طراحی های داخلی بنا می توان استفاده می کنند.

جمع بندی

گروه کالاساخت مجموعه ای تولیدی و فروشگاهی است که انواع مصالح ساختمانی از جمله آجر، سنگ، کاشی و سرامیک را در سایتی معتبر گرد هم آورده است تا مشتریان عزیز بتوانند بدون نیاز به مراجعه حضور و طی نمودن مسیری طولانی نمونه های مختلف از این مصالح را به راحتی و داخل منزل در سایت مشاهده نموده و در صورت نیاز خریداری نمایند. شما همراهان عزیز می توانید در صورت نیاز به مشاوره و اطلاع از پاسخ سوالات خود به رایگان با گروه مشاورین کالاساخت تماس حاصل نمایید.