در یک نگاه کلی به بناهای قدیمی و بسیاری از آثار باستانی مانند طاق کسری، کف دالان مسجد جامع اصفهان و... می توان به این مسئله پی برد که آجرها از جمله مصالح بسیار رایج و پرکاربرد در گذشته بوده اند و از قدیمی ترین متریال ها در ساختمان سازی پس از سنگ و چوب محسوب می شوند. این مصالح در اوایل تنها به صورت خشت های پخته شده به منظور حک فرامین و احکام دولتی مورد استفاده قرار می گرفتند، اما با پیشرفت تکنولوژی و روش های مختلف تولید، آجرها در مدل ها و طرح های متنوعی تولید شده اند و امروزه حتی در امر نماسازی و دکوراسیون داخلی ساختمان نیز از آن ها بهره گیری می شود. آجرهایی که در نمای داخلی و خارجی ساختمان مورد استفاده قرار می گیرند را آجر نما نامگذاری می کنند.
نقش آجر در ساختمان
آجرها به عنوان عنصر اصلی ساختمان، نقش بسیار مهمی در استحکام و سازگاری ساختمان دارند. آجرها برای ایجاد دیوارها، ستون‌ها، پله‌ها و سایر اجزای ساختمانی استفاده می‌شوند. همچنین، آجرها به دلیل مقاومت و پایداری خود، به عنوان یکی از مصالح ساختمانی اصلی، در برابر شرایط مختلف آب و هوایی و اهرم زمانی مقاومت می‌کنند و برای ماندگاری ساختمان بسیار حیاتی هستند. به طور کلی، تولید آجر یک فرآیند پیچیده و مهم است که نقش بسیار مهمی در صنعت ساختمانی دارد و از مواد اولیه تا مراحل تولید و استفاده نهایی، توجه به جزئیات و کیفیت بسیار حیاتی است.

دو نمونه از پرکاربردترین آجر نماهایی که در بازار موجود می باشند، در ادامه معرفی شده اند:

• آجرنما رس

آجرنما رس در واقع اولین نمونه آجر در ایران می باشد که اختصاصا برای اجرا نما تولیده شده است. این نمونه آجرنما که به آجر سه سانتی نیز شهرت دارد ابتدا در رنگ های کرم و زرد تولید می شد، اما امروزه در رنگ های متنوعی همچون گلبهی، سفید، قرمز، پوست پیازی و... نیز قابل تولید می باشد. همانگونه که از نام این محصول پیداست آجرنمای رسی از خاک رس حرارت دیده تولید می شود و دارای ماندگاری بالایی می باشد. وزن این نوع آجر بالاتر از آجر های نسوز می باشد.

• آجر نما نسوز

یکی دیگر از انواع آجرهایی که در نمای ساختمان مورد استفاده قرار می گیرد و به دلیل ظاهر زیبا و ویژگی های مثبت فراوان خود از طرفداران بسیار زیادی برخوردار می باشد، آجر نسوز نما است. آجرنما نسوز از خاک های چینی و خاک نسوز تولید می شود و دارای ساختار مولکولی متراکم و ظریفی است. این نوع آجرنما به دلیل پخت در دمای بالا و زمان طولانی، از مقاومت بسیار زیادی در برابر آتش و حرارت برخوردار می باشد و به همین دلیل با این عنوان نام گذاری شده است. آجرنما نسوز از طرح ها و رنگ های بسیار متنوعی همچون قرمز، زرد، قهوه ای، مشکی، زرشکی، نارنجی و ... برخوردار می باشد و از دسته آجرهای دکوراتیو نیز محسوب می شود. این آجر ها به خاطر مواد مورد استفاده و اصلاح تولید در آن وزن کمتر و مقاومت بالایی دارند.

وزن و چگالی در آجرنما

در زمینه‌ی مصالح ساختمانی مانند آجر، وزن و چگالی دو مفهوم متفاوت هستند که هر دو از اهمیت بسیاری برخوردارند. این دو مفهوم به شرح زیر توضیح داده می‌شوند:
وزن به مقدار نیروی گرانشی که توسط یک جسم در دست گرفته می‌شود، اشاره دارد. در مورد آجر، وزن به مقدار جرم آجر و نیروی گرانشی که توسط آن ایجاد می‌شود اشاره دارد. وزن به واحد کیلوگرم (kg) یا تن (ton) اندازه‌گیری می‌شود. چگالی به نسبت جرم یک جسم به حجم آن اشاره دارد. در مورد آجر، چگالی نشان دهنده‌ی مقدار جرمی که در هر واحد حجم از آجر وجود دارد می‌باشد. چگالی به واحد کیلوگرم بر متر مکعب (kg/m³) اندازه‌گیری می‌شود. برای مثال، اگر یک آجر یک چگالی 2000 کیلوگرم بر متر مکعب داشته باشد، این به این معناست که هر متر مکعب از آجر، 2000 کیلوگرم وزن دارد.

• محاسبه وزن کلی ساختمان

وزن و چگالی آجر ها در نما به خاطر نوع زیر کار ساختمان مهم می باشد و قبل از دیوار چینی جلو ساختمان باید محاسبه شود. این وزن در مجموع در فونداسیون کلی ساختمان نیز مهم می باشد.

• چسبندگی آجر

اگر وزن آجر بالا باشد در نتیجه کاهش چسبندگی این متریال به نما و پوشش دیوار ها می شود. در واقع هر چه یک متریال از وزن بالاتری برخوردار باشد، چسبندگی آن به ملات پایین تر می آید و ممکن است که با یک تکان کوچک یا یک زلزله از بنا جدا گردد. افتادن آجرنما از بنا می تواند سبب ایجاد خسارت جانی و مالی جبران ناپذیری گردد.

• حمل و نقل

وزن آجر در حمل و نقل آن بسیار مورد مهمی می باشد. آجر ها نسبت به وزن خود ماشین برای حمل آن متفاوت است و این بر روی کرایه حمل تا مقصد تاثیر بسزایی دارد.

مورد مهم: معایب وزن بیش از حد کم در آجرنما

• کاهش کیفیت

یکی از معایبی که وزن بیش از حد کم برای آجرنما در پی دارد، کاهش کیفیت آن می باشد. در واقع هنگامی که آجر نما سبک در نظر گرفته شود، در هنگام پخت داخل آن پوک می گردد. این موضوع خود می تواند سبب ایجاد بسیاری معایب در آجرنما گردد.

• ایجاد شوره زدگی و سفیدک

همانطور که در بالا اشاره نمودیم، اکثر آجر نما های بیش از حد سبک ممکن است پوک باشند و این موضوع می تواند سبب ایجاد شوره و سفیدک در این مصالح گردد. در واقع هنگامی که یک آجرنما پوک و دارای سوراخ ها و خلل های باز باشد، آب باران یا رطوبت به راحتی در بافت آن نفوذ کرده و با رسوب نمک های محلول در آب، شوره و سفیدک در سطح این متریال ایجاد می گردد.

• کاهش مقاومت در برابر فشار و ضربه

از دیگر معایبی که وزن بیش از حد پایین آجرنما برای آن در پی دارد، کاهش مقاومت در برابر فشار و ضربه می باشد. آجر هایی که سبک هستند از مقاومت پایینی در برابر یک فشار کوچک برخوردار هستند و به دلیل بافت پوک خود با یک ضربه کوچک شکسته و با یک ضربه کمی قوی تر کاملا پودر می شوند.

وزن و چگالی استاندارد آجرنما

آجرنماهای مختلف بر حسب نوع مواد خام استفاده شده در آن ها و روش تولید، وزن و چگالی های مخصوص متفاوتی دارند اما به طور متوسط و بر حسب استاندارد آجر، وزن مخصوص هر دونوع آجر ماشینی و دستی نباید از ۷/۱ و وزن مخصوص فضایی آنها از ۳/۱ گرم بر سانتی متر مکعب کمتر شود و در نگاهی کلی به طور متوسط وزن مخصوص آجر مرغوب حدود ۳۱/۸ است. در آجرهای سوراخ دار، هر چه تعداد سوراخ های آجر کمتر باشد وزن مخصوص آن بیشتر است.

جمع بندی

در آخر باید گفت وزن آجر باید طبق استاندارد باشد. برای همین همیشه پیشنهاد می کنیم از کارخانه جات برند آجر نمای خود را تهیه کنید تا طبق استاندارد آجر را تولید و به بازار عرضه کرده باشند. در بعضی اوقات دیده شده فروشندگانی وزن آجر نما را دلیل تفاوت قیمت کرده و آن را دلیل برتری آجر برند خود نسبت به دیگر آجرهای موجود در بازار کرده اند، در صورتی که وزن یک استاندارد مشخص دارد. پس این را بدانید وزن کم و زیاد هیچ کدام دلیل برتری یا عیب یک آجر نمی تواند باشد. شما همراهان عزیز می توانید با مراجعه به مقالات مختلف سایت کالاساخت نسبت به آجر نما اطلاعات بیشتری کسب نمایید و در صورت علاقه مندی به استفاده از این متریال می توانید به بخش آجرنما سایت مراجعه نموده و انواع مختلف از آجرنماهای رسی و نسوز را مشاهده کرده و در صورت علاقمندی آن ها را سفارش داده و خریداری نمایید.