طبیعت زیبای نطنز و از جمله منطقه حفاظت شده کرکس زیر تیغ معادن حال خوشی ندارد؛ وجود بیش از ۶۰ معدن سنگ گرانیت و تراورتن و برداشت‌های بی رویه از این معادن خسارت‌های زیادی بر عرصه‌های زیست محیطی، منابع آبی و تنوع زیستی منطقه بر جا گذاشته است.

رشته کوه کرکس با وسعت بیش از ۳۰۰ هزار هکتار پس از حوضه زاینده رود، دومین منبع آب شیرین در شمال شرقی استان اصفهان به شمار می‌رود و این منطقه به رغم مجاورت با مناطق کویری از دیرباز دارای چشمه‌ها و قنوات بسیاری بوده است و بخش وسیعی از این منطقه مامن حیات وحش و رویشگاه گونه‌های گیاهی ارزشمند و در خطر انقراض مانند زرین گیاه است.

اما معادن چهل سال است که به جان کرکس کوه افتادند و به رغم اعتراضات مردم نطنز و کاشان به ویرانی طبیعت ادامه می‌دهند.

از صدای مهیب انفجار و تکه تکه شدن دل کوه و رفت و آمد خودروهای غول پیکر حامل سنگ گرفته تا تجاوز به حریم باغات، مزارع کشاورزی، مناطق مسکونی شهری و روستایی، انباشت نخاله‌ها و باطله‌های معدنی در مسیل‌ها و قنات‌ها و آلودگی آب تا انتشار ریزگردها زندگی و سلامتی مردم نطنز و حیات گونه‌های جانوری و گیاهی منطقه را تهدید و نابود می‌کند و این در حالی است که فعالیت معادن از دهه ۶۰ بدون استعلام از محیط زیست ادامه داشته و برای بهره برداران معادن شهرهای طرقرود، اوره و کمجان نطنز ۳۵ برابر حد مجاز، پروانه صادر شده است.

سکوت در برابر خراش کرکس استقبال از فروپاشی اصفهان و نطنز

محمد درویش رئیس کمیته محیط زیست در کرسی سلامت اجتماعی یونسکو هفته گذشته در بازدیدی که از این منطقه داشت با انتشار تصاویری از وضعیت فعالیت معادن نطنز در فضای مجازی نوشت: سکوت در برابر خراش کرکس کوه استقبال از فروپاشی نطنز و اصفهان است.

او در همین ارتباط به خبرنگار مهر می‌گوید: اصفهان یکی از استان‌هایی است که به شدت با کمبود منابع آب رو به رو است؛ روند بیابانی شدن دردشت سجزی در شرق اصفهان تسریع شده، منطقه حفاظت شده کلاه قاضی در جنوب اصفهان بر اثر پدیده فرونشست شکاف برداشته و غرب و شمال این استان نیز از جمله زرین شهر، مورچه خورت و میمه نیز دچار فرونشست شده است، آب بسیاری از قنوات به شدت کاهش یافته و یا کامل خشک شدند و رودخانه زاینده رود با یک بحران جدی رو به رو شده به طوری که آب حتی به پل زمان خان (شهرستان سامان - چهارمحال و بختیاری) نیز نمی‌رسد؛ همه این معضلات نشان دهنده شدت بیابان زایی و کاهش منابع آب در استان اصفهان برغم اجرای چندین طرح انتقال آب به سمت این استان است.

درویش خاطرنشان می‌کند: در شرایطی که اصفهان به شدت با کمبود منابع آب رو به رو است در کرکس کوه چهار هزار متری که دومین منبع آب شیرین این استان محسوب می‌شود و یکی از نقاطی است که می‌تواند به پایداری اکولوژیکی اصفهان کمک کند و انتظار می‌رود که حفاظت از این کوهستانِ راهبردی و استراتژیک اولویت اول باشد، نه تنها حفاظتی نشده بلکه به شکل بی سابقه‌ای شاهد رشد قارچ گونه ده‌ها معدن در این منطقه هستیم که در قلمرو روستاها، شهرک‌ها و شهرها شهرستان نطنز از کمجان گرفته تا طرقرود و اوره و روستای کِشه گسترده شده‌اند.

«منطقه حفاظت شده کرکس» بیشتر به یک شوخی شبیه است

او با بیان اینکه مشابه وضعیت معادن نطنز در بخش‌هایی از استان کرمان و یزد نیز وجود دارد اما بحران کم آبی در اصفهان بسیار شدید است، می‌گوید: کوهستان‌هایی را که منبع آب شیرین هستند معمولاً از چنین بهره برداری‌هایی مصون می‌دارند و به همین دلیل کرکس، منطقه حفاظت شده اعلام شده است در حالی که اکنون این «منطقه حفاظت شده» بیشتر به یک شوخی شبیه است! کرکس چگونه منطقه حفاظت شده‌ای است که هر کسی می‌تواند وارد منطقه شده، دینامیت بگذارد، کوه را منفجر کند، بشکافد و بِبَرد؟! و این فاجعه‌ای بزرگ بود که به چشم خود در کرکس دیدم.

رئیس کمیته محیط زیست در کرسی سلامت اجتماعی یونسکو می‌افزاید: از ۱۱ قنات در روستای اوره اکنون ۲ قنات کامل خشک شده و آبدهی ۹ قنات دیگر به یک چهارم کاهش پیدا کرده است؛ اینها نشان دهنده بحران جدی است که اگر مسئولان به سرعت وارد عمل نشوند در آینده نه چندان دور قابل جبران نخواهد بود.

منبع: تحلیل بازار